سازمان حفاظت محیط زیست -دفتر طرح ملی حفاظت لایه اوزن-دفتر طرح ملی حفاظت لایه اوزن/تابش فرابنفش خورشید و ستون اوزن استراتوسفری مهرماه 1403

اخبار

تابش فرابنفش خورشید و ستون اوزن استراتوسفری مهرماه 1403

گزارش اجمالی از تغییرات روزانه تابش فرابنفش خورشید و ستون کلی اوزن در مهرماه 1403 روی موقعیت جغرافیایی تهران ضمنا این داده بر پایه اطلاعات تصاویر ماهواره ای بوده که دربعضی مواقع نسبت به اندازه گیری با ابزارهای روی سطح زمین ممکن است داده ها اغراق آمیز باشند.

داده های استخراج شده میزان تابش فرابنفش خورشید و ستون اوزن استراتوسفری:
مهرماه ( Oct 2024) 1403 – تهران

الف) تغییرات میزان تابش فرابنفش خورشید (Ultraviolet Radiation)

تغییرات تابش فرابنفش خورشید از حدود نزدیک به شاخص UV 7.8 (خطر زیاد) در ابتدا ماه شروع و بتدریج با روند نزولی خود تا حدود شاخص UV 4.7 (متوسط) در انتهای همین ماه کاهش داشته است. این منحنی بیانگر آن است که مقدار تابش فرابنفش خورشید به زاویه تابش خورشید که در این ماه کاهشی بوده ارتباط زیادی دارد. ضمناًکاهش شدید شاخص از روز ششم این ماه و بدنبال آن روند افزایش نسبی با شیب ملایم در میانه همین ماه به احتمالا قوی ناشی از افزایش ناگهانی ستون اوزن وکاهش آن در همین ماه بوده است.

متوسط تابش فرابنفش در تهران در ماه اکتبر (مهرماه) شاخص UV 6.1 را نشان می دهد که تعیین کننده خطر زیاد می باشد.

شایان ذکر است متوسط درازمدت شاخص UV در همین ماه حدود 5.4 می باشد.

ب) تغییرات میزان ستون اوزن استراتوسفری (TOC[1])

تغییر مقدار اوزن در مهرماه (اکتبر 2024): بیشینه میزان 314 دابسون در هشتمین روز و کمینه 267 دابسون در پنجمین روز همین ماه مشاهده شده است.
متوسط اوزن در این ماه در حدود 283.2 دابسون می باشد.

شایان ذکر است متوسط بلند مدت ستون اوزن در همین ماه حدود 276.7دابسون برآورد می‌شود.

نکته: همانطور که می دانیم دو نوع اوزن داریم: اوزن استراتوسفری که در صفحات بالا به آن اشاره شد و اوزن سطحی (تروپوسفری) که چندان در جذب تابش زیانبار فرابنفش خورشید به ترتیبی که ضخامت اوزن موجود در لایه استراتوسفری بر عهده داشته برای آن متصور نیست و بیشتر اوزن سطحی عوارض تنفسی و ریوی را برای موجودات و حیات در زمانی که به مقادیر خطرناک می رسد را دارا می باشد. اوزن موجود در لایه سطحی (پایینی جو) بعنوان نقش آلاینده جوی را در کنار سایر آلاینده های شهری ایفا می کند. آستانه‌های تعریف شده این آلاینده که تحت تاثیر آلاینده های پیشران اولیه نظیر اکسیدهای نیتروژن و ترکیبات آلی فرار در هوای گرم تابستان تشکیل می گردد و به مقادیر خطرناک می رسد در جدول ذیل آمده است که بعنوان قسمت در هر میلیارد ذره ppb مطرح می‌باشد.

منبع داده های استخراج شده: مربوط به آژانس فضایی اروپا (ESA) مرتبط با خدمات بین المللی پایش انتشار تروپوسفری TEMIS می‌باشد. در موقعیت جغرافیایی: E 51.43 طول جغرافیایی و N35.67 عرض جغرافیایی- ارتفاع از سطح دریا 1124متر - (تهران).

[1] Total Ozone Column

بيشتر